Programma Wonen, Ondersteuning en Zorg voor Ouderen (WOZO)
28 januari 2025Op 4 juli 2022 heeft de Minister van Langdurige Zorg, Conny Helder, het Programma Wonen, Zorg en Ondersteuning voor Ouderen gepubliceerd. Dit is een breed programma, gedragen door diverse landelijke partijen wat gezien kan worden als “een ingezette beweging vanuit breed perspectief om een maatschappelijke transitie te bewerkstelligen, zodat de zorg en ondersteuning voor ouderen houdbaar blijft”.
“We willen anders, we kunnen anders en we moeten anders”
Het programma bestaat uit 5 actielijnen, waarbij de rode draad luidt: “Zelf als het kan, thuis als het kan, digitaal als het kan”.
Voortgang Programma WOZO
Lees hier de voortgangsbrief van 20 december 2024.
Lees hier de voortgangsbrief van 16 mei 2024.
Lees hier de voortgangsbrief van 22 december 2023.
Op 3 juli 2023 heeft de minister een kamerbrief verstuurd over de voortgang van het Programma WOZO. Hierin wordt ingegaan op de voortgang op basis van de actielijnen. Zie ook de stand van zaken en de monitor die als bijlagen bij de brief te vinden zijn.
Actielijn 1: Samen vitaal ouder worden
Hiermee bevorderen we dat mensen samen vitaal oud kunnen worden, in een omgeving die aansluit op hun behoeften en stimuleren we ‘de bweging naar de voorkant’ (normaliseren in plaats van medicaliseren).
1. Ouderen houden regie over de inrichting van hun leven
– Voorbereiden op ouder worden > doorbreken van taboe om te praten over ouder worden, vanzelfsprekend maken om hierover te praten. Hiervoor is in 2023 de publieke campagne Praat vandaag over morgen gestart.
– Vitaal oud worden – gezond leven > Bewustwording en vergroten van kennis bij professionals over gezonde voeding, voldoende bewegen, mobiliteit en stimuleren van hersengezondheid/ mentale fitheid. Bestuurlijke afspraken met gemeenten om een brede aanpak op preventie lokaal te versterken.
Kijk ook eens op de website vanzorgnaargewoonleven waar o.a. Zilveren Kruis een FAQ over het VPT heeft gepubliceerd.
2. Omzien naar elkaar
– Samen ouder worden > Stimuleren van vrijwillige inzet. Sinds 2023 vervolgprogramma “Samen Ouder Worden”
– Intergenerationeel wonen > Jongeren die betaalbaar samenleven met ouderen. U kunt tot 30 april 2025 gebruik maken van de subsidieregeling.
– Versterken van de ondersteuningsstructuur > Stimuleren van passende omgeving in gemeenten, met voldoende laagdrempelige voorzieningen en winkels. Sinds 2022 bestuurlijke afspraken gericht op een wijkplan in 2024.
3. Passende ondersteuning als dat nodig is
– Passende ondersteuning > In aanvulling op acties uit Hoofdlijnenbrief toekomst Wmo
– Inzet op reablement (herstelgerichte zorg en ondersteuning) > Ouderen leren (weer) zelfstandig te worden. Zie ook Reablement Nederland.
– Innovatieve vormen van samenwerking – sociale basis en formele zorg > 15 regio’s werken aan betere samenwerking die moet leiden tot betere ondersteuning aan ouderen. De 15 regionale werkplaatsen stellen de kennisagenda “Versterken ondersteuning ouderen” op.
– Onderzoek naar de voorliggendheid van de Wlz > Gemeenten kunnen ondersteuning weigeren als inwoners voldoen aan de Wlz-criteria. Onderzocht gaat worden wat de mogelijke effecten zijn als de Wmo2015 hier wordt aangepast.
Actielijn 2: Sterke basiszorg voor ouderen
Bevorderen samenwerking voor ouderen binnen de basiszorg, tussen medisch en sociaal domein en tussen Zvw en Wlz
– Implementatie Handreiking Kwetsbare Ouderen Thuis > Ondersteuning implementatie van deze handreiking zodat deze gebruikt wordt door professionals uit sociaal en medisch domein. De NZa brengt advies uit over passende bekostiging.
– Aanspreekbare- en herkenbare teams in de wijk (via IZA) > Opschaling goede voorbeelden van samenwerking.
– Gezamenlijke triage-instrument voor kwetsbare ouderen (via IZA) > Herziening en verbreding van de bestaande triage-instrumenten om dubbele / andere beoordeling te voorkomen.
– Vereenvoudiging aanspraken van betaaltitels voor tijdelijk verblijf > Acuut tijdelijk verblijf via de Wmo wordt geschrapt en beoordelen of de afbakening tussen Zvw en Wlz kan worden vereenvoudigd.
– Definities van goede zorg voor ELV, GRZ en GZSP > Beroepsorganisaties maken beschrijvingen van goede zorg voor deze zorgvormen die als basis kunnen dienen voor bijbehorende bekostiging en inkoop. Impuls uitvoering ZonMw via programma Beter Thuis en doorontwikkeling bekostiging ELV.
– Ontwikkeling en positionering van ambulante GRZ in de keten > Doorontwikkeling van ambulante GRZ. Opvolging advies ZINL over aanspraak en starten experimenten.
– Extramurale farmaceutische zorg voor ouderen > Samen met veldpartijen een gezamenlijke toekomstagenda openbare farmaceutische zorg opstellen en deze afspraken implementeren.
– Mondzorg voor thuiswonende ouderen > Opstellen plan van aanpak voor verbeteringen in mondzorg voor kwetsbare ouderen. Dit betreft zowel dagelijkse mondverzorging als onderdeel van de zorg thuis als de zorg door de tandarts en mondhygienist.
Actielijn 3: Passende Wlz-zorg
– Scheiden van wonen en zorg > uitvoeringsvraagstukken rond reeds gemaakte bouwplannen, betaalbaarheid voor clienten, rol zorgkantoren. In 2025 start vormgeving benodigdie wetgeving m.b.t. eventuele aanpassing van de aanspraak. Momenteel wordt gewerkt aan een Hoofdlijnen Akkoord Ouderenzorg.
– Inzet regionale middelen > 5x 40 miljoen in de periode 2022-2026 voor (regionale) ondersteuning van zorgaanbieders, stimulering realisatie geclusterde woningen, versterken sociaal domein en domein-overstijgende initiatieven. Voor o.a. zorgkantoren, zorgaanbieders, gemeenten en woningcorporaties.
– Doorontwikkeling kwailteitskader > Er is sinds 1 juli 2024 een Generiek Kompas Samen Werken aan Kwaliteit van Bestaan.
– Inbedden van domein overstijgende initiatieven > Pilots kunnen worden verlengd. Uitwerking wetsvoorstel DOS en NZa werkt aan domein-overstijgende betaaltitels.
– Kennisinfrastructuur zorg > Nadere visie op de kennisinfrastructuur langdurige zorg waarbij gekeken wordt naar meer samenhang, de implementatie van kennis en het inzetten van kennis t.b.v. de ontwikkeling van passende zorg. Dit op basis van het advies van het Zorginstituut maar ook onderzoeken over AI en data-gedreven zorg.
– Passende zorg als Wlz-norm > Zicht hebben op de effectiviteit van de geboden zorg zodat (informele) zorgverleners kunnen doen wat ouderen willen en nodig hebben. Tot 2025 verdere uitwerking hiervan. Randvoorwaarden hiervoor is KIK-V als bindende norm. NZa brengt de behandelfunctie in de Wlz in beeld.
Actielijn 4: Wonen en zorg voor ouderen
– Versnellen van de bouw > Worden t/m 2030 170.000 nultredenwoningen en 80.000 geclusterde woningen gebouwd. Daarnaast voor mensen met een zwaardere zorgvraag tot 2031 50.000 geclusterde vormen op basis van Wlz-zorg thuis. Onderzoek hoe deze bouw te stimuleren. Versterken van regie op ouderenhuisvesting via maken van heldere afspraken met provincies en regio’s.
– Doorstroming > Het aantrekkelijk maken voor ouderen om te verhuizen zodat doorstroming op gang komt. Dit doen we door te bouwen, informeren en te ontzorgen.
– Leefbaarheid > Verbeteren van de leefomgeving en voldoende voorzieningen in de wijk, verspreiding kennis over architectuur, betrekken van lokale coalities, onderzoeken hoe technologie hierin kan ondersteunen.
Subsidie Intergenerationeel Wonen beschikbaar
Biedt u wonen met zorg en kijkt u naar mogelijkheden om ook jongeren bij u te laten verblijven? Dan kunt u tot 30 april 2025 een aanvraag doen voor de subsidie Intergenerationeel Wonen. Kijkt u goed naar de voorwaarden en vereisten om er zeker van te zijn dat u achteraf niet hoeft terug te betalen.
Er is subsidie beschikbaar voor; het verhuren van woonruimte aan de jongeren en het faciliteren van een begeleider voor de jongere.
Actielijn 5: Arbeidsmarkt en Innovatie
Deze actielijn richt zich op zowel de langdurige zorg, ondersteuning en de curatieve zorg. Met deze actielijn wil men bereiken dat voldoende goed opgeleide zorgmedewerkers in staat zijn om kwalitatief goede zorg te kunnen verlenen met inzet van slimme digitale zorg en dat zij hun kennis over kunnen dragen aan vrijwilligers en mantelzorgers.
1. Zorg en Welzijn breed (Programma Toekomstbestendige Arbeidsmarkt Zorg TAZ)
– Ruimte voor behoud door goed werkgeverschap en werkplezier > profesisonele autonomie en zeggenschap, inwerken en begeleiden nieuwe medewerkers, goede balans werk en prive, gezonde en veilige werkomgeving.
– Ruimte voor leren en ontwikkelen > Voldoende instroom in de (vervolg)opleidingen, Leven Lang Ontwikkelen (opleidingsakkoord VVT-sector), veilig en inspirerend leerklimaat, aansluiting onderwijs.
– Ruimte voor innovatieve werkvormen > Inzet en opschaling bewezen sociale- en technische innovaties, herijken van taken en functies, minder administratieve lasten.
2. Specifiek ouderenzorg
– Inzet zorgtechnologie > Stimuleren slimme inzet en gerichte inkoop van bewezen innovatie en technologie in de ondersteuning en zorg van ouderen thuis en in het verpleeghuis. Bijdragen aan betere, snellere en duurzamere implementatie en opschaling. Inzet opschalingscoaches. Ondersteuning van aanbieders van matschappelijke ondersteuning bij duurzame inzet van digitale ondersteuning en stimuleren gemeenten dit in te bedden in het inkooproces.
– Financiering zorgtechnologie > Zorgaanbieders zetten meer in op gezamenlijk samenwerken en inkopen van zorgtechnologie. VWS brengt belemmeringen in kaart. Vraagstukken rondom financiering en bekostiging worden in kaart gebracht en indien mogelijk opgelost. Zorgkantoren pakken een stevigere rol via inkoop 2024. Onderzocht wordt of en hoe een zogeheten AMvB-zorginkoop vastgesteld kan worden met daarin voorwaarden voor de wijze waarop zorgkantoren in hun zorginkoopbeleid en contractafspraken met aanbieders sturen op de inzet van innovatie en technologie. Stimuleringsbudget wordt gebruikt voor stimuleren van innovatie en technologie.
Per 2025 maken zorgverzekeraars, zorgkantoren en gemeenten in alle contracten inhoudelijke afspraken over meer inzet van digitale/hybride zorg waar wenselijk en mogelijk.
In alle opleidingen vormen veranderkundige en digitale vaardigheden per 2025 integraal onderdeel van het onderwijs, en werkgevers zorgen ervoor dat dit integraal onderdeel is van een leven lang ontwikkelen van zorgmedewerkers.